3.6 Aktywność urbanistyczna terenu.

Tab.1 Wartości przyjętych współczynników urbanistycznych

Opracował: arch.R.Lipiński

Opracowywany obszar znajduje się na terenie obwodu miejskiego – Vitkovic. Obwód ten graniczy bezpośrednio z obwodami: Morawska Ostrawa, Śląska Ostrawa, Ostrawa Jih i Mariańskimi Horami. Obwód ten jest dzielnicą poprzemysłową, mało aktywną na tle otaczających obwodów. Występują tu głównie duże zakłady, które albo są pozamykane albo jeszcze egzystują. Obecnie jest to obszar wypadający z terenów inowacji miejskiej. Pod względem rekreacji i terenów wypoczynkowych – występuje zdecydowany niedobór, poza kilkoma miejskimi parkami i boiskami sportowymi. Szansą wzrostu aktywności dla tej dzielnicy jest na pewno projektowane zagospodarowanie terenów graniczących z obwodem Vitkovic, w Karolinie położonej w obwodzie Morawska Ostrawa. Projektowane jest tam tzw. nowe miasto z dużymi terenami przeznaczonymi pod usługę, rekreację oraz zabudowę mieszkaniową. Poniżej przeprowadzono symulację dotyczącą  wzrostu aktywności tego obszaru:

Tab.2 Tabela przekrojów urbanistycznych

Opracował: arch.R.Lipiński

Wykres  1 – Przekrój przez sektor 1, wynik – 0,78

Wykres 2 – Przekrój przez sektor 2, wynik – 0,73

Wykres  3 –  Przekrój przez sektor 3, wynik – 0,65

Wykres  4 –  Przekrój przez sektor 4, wynik – 0,73

Wykres  5 –  Przekrój przez sektor 5, wynik – 0,64

Wykres  6 –  Przekrój przez sektor 6, wynik – 0,60

Wykres  7 –  Przekrój przez sektor 7, wynik – 0,55

Wykres  8 –  Przekrój przez sektor 8, wynik – 0,34

Wykres  9 –  Przekrój przez sektor 9, wynik – 0,28

Wykres  10 –  Przekrój przez sektor 10, wynik – 0,21

Wykres  11 –  Przekrój przez sektor 11, wynik – 0,20

Wykres  12 –  Przekrój przez sektor 12, wynik – 0,31

Wykres  13 –  Przekrój przez sektor 13, wynik – 0,29

Wykres  14 –  Przekrój przez sektor 14, wynik – 0,26

Wykres  15 –  Przekrój przez sektor 15, wynik – 0,32

Wykres  16 –  Przekrój przez sektor 16, wynik – 0,32

Wykres  17 –  Przekrój przez sektor 17, wynik – 0,30

Wykres  18 –  Przekrój przez sektor 18, wynik – 0,30

Wykres  19 –  Przekrój przez sektor 19, wynik – 0,33

Wykres  20 –  Przekrój przez sektor 20, wynik – 0,43

Wykres  21 –  Średnia aktywność terenu, wynik – 0,43

Opracował: arch.R.Lipiński

4.IDEOLOGIA.

4.1 Searching projektowy.

Może się okazać, że duża przestrzeń bezwładu będzie silniejsza od wielu małych ognisk aktywności. I co wtedy? Przeprowadzona powyżej dokładna inwentaryzacja terenu wskazuje na to, że niemożliwym staje się opanowanie terenu jako projektowej całości. Trudne procesy własności, degradacja terenu, brak jakiegokolwiek sprawnego węzła komunikacji kołowej sprawia, że bardzo trudno jest wydać „egzekucje na ten teren”. Dochodzi do tego jeszcze olbrzymi obszar ziemi, któryw większości nadaje się do rekultywacji. W jaki sposób zatrzymać w takim razie poprzemysłową wyspę wypadającą z obszarów inowacji miejskiej?

Sposób 1 – naturalna parcelacja terenu.

Biorąc pod uwagę położenie opracowywanego obszaru blisko ścisłego centrum miasta jest to sensowna propozycja. Z drugiej strony jednak próba wciągania wyspy poprzemysłowej w ścisłą tkankę miejską staję się utopią z trzech przyczyn:

1. Ostrawa jest ośrodkiem o przemysłowym charakterze, co powoduje że w wyniku ostatnich likwidacji zakładów  przemysłowych, część ludności zdecydowała się na wysiedlenie z  miasta i nie ma obecnie decyfitu na tereny mieszkaniowe.

2. Planowana budowa nowego centrum Karolina tuż na granicy z Vitkovicami powoduje, że inwestorzy zagraniczni w perspektywie przyszłości wybiorą obszar bardziej przygotowany pod inwestycje, a zrekultywowana Karolina na pewno takim atrakcyjnym obszarem jest.

3. Zagospodarowanie terenów poprzemysłowych przez podmioty gospodarcze jest możliwe w przypadku konkurencyjności tych trenów wobec innych lokalizacji, a Vitkovice nie są takim terenem, gdyż ten atut odebrała im zrekultywowana Karolina. Stąd naturalna parcelacja terenu staje się po prostu urbanistycznym absurdem.

Sposób 2 – Jądra aktywacji funkcji.

Jak wynika z wyżej przeprowadzonej symulacji aktywności urbanistycznej na obszarze opracowywanych Vitkovic znacznie ona spada.  Jej średnia wartość wynosi 0,32 i przy średniej wartości Karoliny 0,71 – jest ona ponad dwukrotnie mniejsza. Dlatego jądra usługowe aktywujące nowe funkcje są na pewno wskazane dlatego terenu. Trzeba się tylko zastanowić odpowiednio nad doborem tych funkcji z racji tego, że wszystkie podstawowe zostaną wykorzystane w nowo projektowanym centrum karolińskim. Stąd zakładanie nowych funkcji – tak, pod warunkiem odpowiedniego doboru poprzedzonego licznymi badaniami wśród społeczności ostravskiej, gdyż wynik może okazać się taki, że małe funkcje przegrają z dużym bezładem nie odgrywając większego znaczenia dla opracowywanego obszaru.

Sposób 3 – Zielony kręgosłup jako naturalny krajobraz wpadający do miasta.

W miejscowym planie zagospodarowania Ostrawy obszary nadrzeczne zostały zapisane pod funkcje tzw. biokorytarza ekologicznego. To daje możliwość utworzenia aktywnej strefy zielonej, która w sposób pozytywny może oddziaływać na zdegradowane tereny poprzemysłowe i stać się naturalnym korytarzem powietrznym przewietrzającym miasto. Można tego dokonać w miarę niedużymi nakładami finasowymi, a korzyści mogą być bardzo pozytywne nie tylko dla samego terenu Vitkovic ale i dla nowej Karoliny. Stąd aktywacja zielonego korytarza jak najszybciej.

Sposób 4 – Reaktywacja obiektu krajobrazowego.

Pozostałości po hucie żelaza, kopalni i koksowni w postaci obiektów przemysłowych to świetny materiał na muzeum pamięci przemysłowej. Problemem jest tylko to, że takich muzeów na terenie pogranicznym Czech jest już kilka. Dlatego też potrzebne są funkcje wspomagające w postaci: centrum kulturalnego, galerii, wystaw, targów czy kina samochodowego. Świetnym przykładem jest tu niemiecki IBA Emscher Park, który zorganizowano na podobnych zasadach i istnieje do dnia dzisiejszego.

Sposób 5 – Strefowanie

Wyznaczanie stref aktywnych, pasywnych, martwych, zdegradowanych, atrakcyjnych itp. w celu ich wyizolowania i nowego zagospodarowania. Taki proces klasyfikacji terenów może pomóc w dokładnym określeniu wartości terenów i dalszego ich losu.

Sposób 6 – Adaptacja poszczególnych wysp krajobrazowo-przemysłowych.

Pod koniec XX wieku wraz z zamykaniem i likwidowaniem poszczególnych odnóg przemysłu działających na terenie Vitkovic wielki ląd przemysłowy zaczął się dzielić na mniejsze części, na których były zakładane mniejsze prywatne spółki lub zakłady, co doprowadziło do powstania wysp krajobrazowych. Na dzień dzisiejszy część z tych wysp pozostała opuszczona, część wciąż egzystuje. Każda z nich posiada swoje wady i zalety jednak  największym ich problem są prawa własności, co opóźnia ich właściwe zagospodarowanie i adaptację od nowa. Zinwentaryzowane wyspy pokazano poniżej: