4.5 Nowy kod krajobrazowy

W nowym krajobrazie czeskim pamięć historyczna i współczesna urbanistyka pełnią rolę infrastruktury – procesu architektonicznego nie można odróżnić od krajobrazowego. Charakterystyka procesu i organizacja przestrzeni w krajobrazie plazmowym wyłania się na nowo z krajobrazu poprzemysłowego. W projekcie implikuje to zorganizowana wizja szeregu kroków projektowych służących jako teoretyczne przykłady rekonstrukcji prototypów krajobrazu ostravskiego.

Tkanka miejska i plazmy krajobrazowe.

4.6 Strategia

Propozycja dla redefinicji krajobrazu poprzemysłowego Vitkovic dąży do wyeksponowania charakterystycznych elementów topografii obszaru przemysłowego tj. hałd, zapadlisk, architektury przemysłowej, wyrobisk, rozlewisk, wzgórz, krajobrazu nadrzecznego. Zakres interwencji zróżnicowany w swych fragmentach ze względu na różne oczekiwania i potrzeby, artykułuje krajobraz rekomponując go  w jego zasadniczych i metaforycznych elementach. W ten sposób powstaje nowa jakość krajobrazowa symulująca proces podziału komórek zwierzęcych, największy fenomen powstawania nowego organizmu, życia. Mejoza komórek staje się sceną dla nowego kodu krajobrazowego – powstawaniu nowych wolnostojących obiektów krajobrazowych – PLAZM.

Chronologiczność przekształceń krajobrazowych.

4.7 Metoda – efekt dyfuzji

Poszczególne plazmy krajobrazowe będą przekazywać pozytywne impulsy na swe najbliższe otoczenie aby leczyć nieład otaczający. To interwencja w różnych punktach ciała urbanistycznego i różnych okresach czasowych – niekoniecznie chronologicznych, którą można opisać tak:

Pierwszy krok:

Lokalizacja miejsc, punktów wymagających takiej interwencji.

Drugi krok:

We wskazany punkt wkładane jest jądro funkcji, które inicjuje wokół siebie dalszy rozwój.

Trzeci krok:

Punkt po punkcie zaczyna odtwarzać się uzdrowiona sieć ciągłości przestrzennej.

4.8 Etapy

Cały cykl tworzenia nowego krajobrazu można podzielić na sześć faz:

Etapy tworzenia nowego krajobrazu.

Faza 0 – organellum, czyli określenie obszaru, który ma zostać poddany procesom projektowym

Faza 1 – cykl podziału, czyli wydzielenie z rozpadniętego lądu poprzemysłowego wysp krajobrazowych, zinwentaryzowanie ich i określenie podatności na dalsze przekształcenia

Faza 2 – kręgosłup, czyli wprowadzenie głównego ciągu komunikacyjnego spinającego teren z pozostałymi częściami miasta

Faza 3 – przekształcenia, czyli rozpoczęcie procesu interwencji krajobrazowej  w wybranych punktach krajobrazu

Faza 4 – plazmy krajobrazowe, czyli aranżacja nowego kodu krajobrazowego

Faza 5 – jądra funkcji, czyli krystalizacja poszczególnych stref publicznych,

prywatnych, miejskich itd.

4.9 Artykulacja

Interwencje projektowe można podzielić na dwa zakresy działań:

Długoterminowe – megaformy terenowe, architektoniczne, które wyznaczają kierunek zasadniczych zmian krajobrazowych

Krótkoterminowe – punktowe działania formalne (projektowe) będące generatorami życia publicznego w różnych aspektach na redefiniowanym obszarze

Z jednej strony projekt stara się odtworzyć część czy fragment zapomnianego miasta wzdłuż rzeki Ostravicy i ulicy Misteckiej, z drugiej musi reagować na tereny sąsiednie, funkcje i kierunki uaktywniające się stamtąd, krajobraz oraz inne niezbędne udogodnienia dla ożywienia tego obszaru.. Projekt organizuje nowy typ krajobrazu, otwarte tereny i horyzonty od strony południowej oraz sekwencje różnych wizualnych i architektonicznych doświadczeń od strony północnej w postaci wzgórz, rozlewisk, łąk polnych czy lasu. Powstaje kilkanaście propozycji rozwiązania plazm krajobrazowych, które są różnymi, plastycznymi wręcz zapisami. Są to: historia pod wodą, balloons landing field, arena pamięci, expo, hałda pamięci, las, krater, jumping land, polne łąki oraz piaszczyste wzgórze.

Historia pod wodą – to plazma będąca z jednej strony łącznikiem pomiędzy wzgórze miejskim w Karolinie, z drugiej powstała wskutek zalania terenów skażonych przeznaczonych do czasowego oczyszczania z historycznym nabrzeżem na którym zlokalizowano muzeum Vitkovic oraz miejsca letniego wypoczynku.

Plazma krajobrazowa – “historia pod wodą”.

Balloons Landing Field – to próba zdefiniowania pewnej formy naturalnej     w nowo tworzonym krajobrazie w postaci zielonych kraterów z funkcją podrzędną w postaci lądowiska dla balonów. Zielone wulkany zaprzeczają tradycyjnemu statusowi przestrzeni publicznej i oferują architekturę jako formę urządzenia krajobrazowego.

Plazma krajobrazowa – “balloons landing field”.

Arena pamięci – to teren obecnego muzeum Vitkovic, które jednak w obecnym wymiarze nie spełnia zadań mu powierzonych. Dlatego próba wprowadzenia funkcji stymulujących rozwój plazmy w postaci wykorzystania części hal przemysłowych na galerie, kina, sale pokazów, pawilony historyczne, organizacja punktów widokowych ma wspomóc aktywować ten ciekawy historycznie obszar miasta.

Plazma krajobrazowa – “arena pamięci”.

Oczyszczalnia ścieków – to obiekt, który istnieje do dnia dzisiejszego w tworzonym krajobrazie i ze względu na jego dotychczasową funkcję oraz zapotrzebowanie miejskie zostaje adaptowany do nowego krajobrazu w całej swej formie.

Plazma krajobrazowa – oczyszczalnia ścieków.

Expo – to propozycja utworzenia terenów wystawowych w obecnie działających obiektach przemysłowych. Można tu zorganizować targi budowlane, samochodowe czy nawet giełdę kwiatową, bez większych zmian w architekturze  krajobrazu. W dodatku lokalizacji w bliskiej odległości centrum miasta staje się dobrym bodźcem aktywującym.

Plazma krajobrazowa – “Expo”.

Hałda pamięci – megaforma terenowa, która ma przypominać korzenie historyczne miejsca, na którym została usypana. Z drugiej strony staje się symbolem, pomnikiem poprzemysłowego terenu Vitkovic.

Plazma krajobrazowa – “Hałda pamięci”.

Las – to próba odtworzenia zatraconego krajobrazu zieleni miejskiej, która została na tym obszarze przerwana. Obszarem bardziej przypominająca park miejski, ale swą nieuporządkowaną naturalną forma    w pełni oddająca charakter lasu.

Plazma krajobrazowa – las.

Polna łąka – czy w miejskim krajobrazie nie ma już miejsca na odrobinę wiejskiego krajobrazu? Odpowiedzią na to jest właśnie próba odtworzenia łąk pełnych polnego maku, chabra czy zwykłego mlecza, która wprowadza element naturalnej sielanki.

Plazma krajobrazowa  – łąka.

Krater – to sztuczne wykopalisko, stymulowana topografia terenu zalana po części wodą i porośnięte niską zielenią  z prawdziwą przemysłową wieżą ciśnień na wyspie, która spełnia wymogi współczesnej przestrzeni publicznej – przeznaczona dla miłośników np. nurkowania czy wędkowania.

Plazma krajobrazowa – krater.

Jumping Land – na tak dużym obszarze nie może zabraknąć atrakcji związanych  ze sportami wyczynowymi dla prawdziwych miłośników natury. Stąd platforma postawiona na wzgórzu, z której świetnie podziwia się również krajobraz miejski.

Plazma krajobrazowa – “jumping land”.

W większości nowoprojektowanych plazm następuje zniknięcie architektonicznych obiektów – jest ono dokonane poprzez kreację krajobrazu zawierającego w sobie niezbędną treść funkcjonalną. To nie jest ignorancja rzeczywistości, ale dodanie pozytywnych jakości do jej kontekstu. W badaniach nad rewitalizacją Dolni Oblast Vitkovice wyróżnia się cztery kategorie krytyki mogące służyć za podstawę aranżowania nowego kodu postawy wobec krajobrazu we współczesnym projekcie architektonicznym lub urbanistycznym:

KRAJOBRAZ PROJEKTOWANY – wiąże się z analogiczną interpretacją krajobrazu, zbieżności morfologiczne, wizualne i materialne wyrażają złożoność lokalizacji miejsca. Znaki włączenia, rozwoju i mutacji stanowią opisowe i narracyjne elementy takiej architektury

KRAJOBRAZ JAKO PRZEDSIĘWZIĘCIE – odnosi się do tych niewielu przedsięwzięć, które mają na celu ponowne zaprojektowanie krajobrazu, przenikają one do krajobrazu i struktury. Celem jest rozwiązanie granicy, z kategorią ta wiąże się problem określenia oderwanych cech tego co naturalne i sztuczne

KRAJOBRAZ W PRZEDSIĘWZIĘCIU – to strategia, która kładzie nacisk na krajobraz poprzez wykorzystanie jego śladów, stanowiących naturalne powierzchnie projektów, krajobraz porusza się swobodnie kiedy ujmowany jest w ramy projektu

POMIĘDZY ARCHITEKTURĄ A KRAJOBRAZEM – topografia stanowi czwartą kategorie, architekturę utożsamia się z syntetycznym obrazem krajobrazu, obiekty architektoniczne można określić jako ciała w dosłownym znaczeniu tego słowa, nie są to podzielone części lecz deformacje ziemi, budynek jako krajobraz odnosi się zarówno do „genius loci” jak i do terenu

KRAJOBRAZ WŁĄCZEŃ – w trakcie ponownego kodyfikowania związku pomiędzy architekturą a krajobrazem, odkryto inną warstwę przedsięwzięcia, badane przedsięwzięcia nie były interpretowane jako figury inoklasyczne lecz rodzaje ekspresji, która skupia się na krajobrazie widzianym przez nowe soczewki, mniej zauroczone szczegółami i nostalgią, a bardziej otwarte na przyjęcie krajobrazu poprzez jego manipulację.

Plazmy krajobrazowe we współczesnym krajobrazie Ostravy.